مجله آب ایران : در امتداد سلسله گفتگوهای تعاملی کنشگران اجتماعی و مردم با فعالان محیط زیست؛ مدرسه روزنامه نگاری کمپین مردمی حمایت از زاگرس مهربان اقدام به برگزاری سمیناری با عنوان کوهرنگ گل آلود و تصفیه خانه فراموش شده؛ نگاهی به بحران آب و اعتراضات اخیر به بی آبی در استان چهارمحال بختیاری کرد ؛ در این جلسه آقای روح الله فتاحی نافچی دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی شهرکرد و رئیس هیئت مدیره انجمن هیدرولوژی ایران در پاسخ به مهندس خلقی یکی از کارشناسان ارشد آب های زیر زمینی در رابطه با  اظهارات دکتر پژوهش در خصوص علل گل آلود شدن چشمه کوهرنگ پرسشگری کردند، دکتر فتاحی با تایید اظهارات دکتر پژوهش گفت : در هنگام ضبط این کلیپ من انجا بودم و به ایشان تذکر دادم که این استدلال غیر فنی است اما ایشان توجه نکرد و در کمال تاسف این اظهارات از رسانه ملی نیز پخش شد.

این اظهارات با واکنش دکتر پژوهش و متقابلا با واکنش دکتر فتاحی روبرو شد با توجه به انتشار این روایت ها در فضای مجازی مجله آب ایران به منظور قضاوت بهتر مخاطبان مواضع هر دو صاحب نظر را بدون هیچ دخل و تصرفی منتشر می کند؛ مجله آب ایران آمادگی دارد استدلال های فنی اساتید دانشگاه پیرامون این موضوع را منعکس کند.

🔹️ اظهارات دکتر پژوهش عضو هیات علمی گروه مهندسی طبیعت دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد که واکنش دکتر فتاحی را در بر داشت به شرح زیر است :  طی بررسی های میدانی که از عشایر داشتیم مثل اینکه چشم هایی که اینجا قبلاً ظاهر می شدند و آب داشتند،  الان خشک شده اند و یک احتمال وجود دارد که این گل و لای ها و این جریان آب، سنگ ها را در داخل این درز و شکاف ها برده و تقریبا تبادل هوا را بین داخل زمین با بیرون کاهش داده و این بر گاز CO۲ داخل شکاف ها  اثر می گزارد و افزایش گاز CO۲ می‌تواند سبب حل شدن بیشتر کربنات- چون تشکیلات اینجا کربناتی هست – شود و بی کربنات کلسیم در آب بیشتر شود و متعاقب حل شدن بیشتر کربنات، کدورت آب هم افزایش می یابد . دکتر مهدی پژوهش گفت: آزمایش ها نشان می‌دهد که کدورت آب صبح ها کمتر بوده و ظهرها زیاد شده و شب ها مجدد کاهش پیدا کرده است و بنابراین میزان کدورت در سه زمان در طول روز تغییر پیدا می‌کند که این ناشی از اثرگذاری گاز CO۲ است

🔹 متن کامل یاداشت دکتر پژوهش را در سایت رسمی دانشگاه شهرکرد و از طریق لینک زیر بخوانید👇

http:// https://www.sku.ac.ir/News/4929/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%AA-%DA%A9%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%A2%D8%A8-%DA%86%D8%B4%D9%85%D9%87-%DA%A9%D9%88%D9%87%D8%B1%D9%86%DA%AF-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D8%AC%D9%85%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%B3%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%B4%D9%87%D8%B1%DA%A9%D8%B1%D8%AF

🔹️پاسخ دکتر پژوهش عضو هیات علمی گروه مهندسی طبیعت دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد به مطالب مطروحه در وبینار کوهرنگ گل آلود و تصفیه خانه فراموش شده بدون هیچ دخل و تصرفی و به شرح زیر منتشر می شود

با سلام پیرو‌ برگزاری سلسله جلسات زاگرس مهربان در رابطه با کدورت چشمه کوهرنگ یک بحثی بر روی گفت های بنده صورت گرفت که جا دارد این سوال را از برگزار کننده بپرسم که چگونه است که ۴ نفر کارشناس از دانشگاه شهرکرد به منطقه رفته اند ولی فقط یک نفر به نام دکتر فتاحی دعوت می‌شود
در ثانی اگر سوال بر روی گفته های بنده است باید در همان زمان بنده را به جلسه دعوت مینمودید و سپس از خود من سوال میپرسیدید.
لذا شبهه در این زمینه وجود دارد که نشان از ان دارد که فرد یا افراد معلوم الحالی که بنده کامل انها را می شناسم قصد تخطئه و ایجاد جو منفی دارد.
از ابتدای سفر خدمت شما توضیح میدهم زمانی که بنده به اتفاق اقایان دکتر داودیان دکتر فتاحی و دکتر عالی پور سوار ماشین از دانشگاه شدیم بحث علمی شروع شد بنده سوالم از دکتر فتاحی این بود علت کدورت را شما چه می‌دانید ایشان وجود درز و شکاف در داخل کوه را عامل می‌دانست وقتی بنده تاکید بر کارستی بود چشمه نمودم دکتر فتاحی به طور قاطع با کارستی بودن چشمه مخالف بودند که با پرسیدن همین سوال از اقای دکتر داودیان ایشان با بیان علمی کوه آهکی و چشمه کارستی را تعریف نمودند. هرچند اقای دکتر فتاحی هنوز قانع نشده بودند.
بعد از چند دقیقه توقف در فرمانداری کوهرنگ به اتفاق مهندس رییسی کارشناس آبفا به منطقه رفتیم.
طی بازدید به عمل امده همه ما متفق القول بر وجود سینک هول ها تاکید و اینجا دکتر فتاحی بر کارستی بودن در کنار درز و شکاف داخل کوه همراستا گردیدند که اینجا بنده به ایشان عرض کردم که شما که می‌فرمودید چشمه کارستی نیست!!!
بنابراین وجود سینک هول و درز و شکاف درون کوه و فروچاله ها بعنوان عامل اصلی ورود اب گل الود ناشی از بارندگی به داخل سینک هول ها مطرح گردید که بنده با پرسش و پاسخ و فیلم گرفتن از دو عزیز بحث را مدیریت می‌نمودم
در ادامه زمانی که برای گرفتن کدورت بوسیله دستگاه کدورت سنج به نزدیک چشمه رفتیم قرائت ها اندازه گیری شد در صبح قرائت ۱۴۱ در ظهر ۱۵۶و در عصر مجددا۱۳۶ ان تی یو روند کاهشی داشت. علت این موضوع را بنده سوال پرسیدم. فرضیه خودم را درباره بالا رفتن غلظت دی اکسید کربن و حل شدن آهک با اقای دکتر داودیان و دکتر فتاحی مطرح نمودم اما مخالفتی با این صحبت نشد. در ادامه نمونه اب را بنده از چشمه و برای بررسی بیشتر به دو آزمایشگاه همکار تهیه نمودم.
سپس جهت تهیه مستندات فیلمی در بالای چشمه توسط روابط عمومی دانشگاه تهیه شد قرار بر این شد که یک نفر از طرف همه صحبت کنند که بنده به اقای دکتر داودیان اصرار کردم اما اقای دکتر عالی پور نظرشان تهیه فیلم از هر چهارنفر بصورت جدا بود.لذا تقسیم کار شد بنده قرار شد در رابطه با سیرک یخچالی و حل شدگی آهک صحبت نمایم.اقای دکتر داودیان در رابطه با سازند و خصوصیات زمین شناسی و دکتر فتاحی در رابطه با هیدرولوژی منطقه.
بعد از گرفتن شدن فیلم اقای دکتر داودیان در رابطه با حل شدن اهک فرمودند که این حل شدگی تاثیر کمی دارد چون برای حل شدن سنگ آهک زمان طولانی نیاز می باشد بنده اهک موجود در خاک را سوال پرسیدم که چون اهک ثانویه است(فرایند کربناته شدن) ایا دوباره زمان طولانی نیاز دارد که اقای دکتر داودیان پاسخ مخالفی ندادند ولی اقای دکتر فتاحی به هیچ عنوان وارد این بحث نگردیدند و مخالفتی نکردند و تعجب بنده همین جا است که ایشان در فرمایشات گرانقدرشان اعلام میکنند که من مخالف بودم!!! (اقای دکتر عالی پور و‌دکتر داودیان و‌مهندس رئیسی حاضر در همه جا بودند) لذا اگر انجا مخالفت جدی میگردید مطمئنا به اجماع؛ این قسمت حذف میگردید هرچند فرضیه دوباره تاکید میکنم بنده در دراز مدت درست می باشدچون اهک که بصورت مواد سیمان کننده باعث چسباندن ذرات شن و سیلت و رس میشود در اثر این فرایند به بی کربنات کلسیم تبدیل و ذرات از همدیگر مجزا و باعث بالارفتن کدورت می شود .
در ادامه بنده در منطقه با شخصی به نام اقای حجت قنبری از عشایر منطقه آشنا شدم و به اتفاق اقای دکتر داودیان و اقای دکتر عالی پور جهت بررسی میدانی و سوال از ساکنان منطقه به نزدیک چادر ایشان رفتیم و از صدای انفجار یا رفت و امد مشکوک سوال پرسیدیم اما ایشان اظهار بی اطلاعی کردند.
از اقای رئیسی کارشناس آبفا درباره اینکه ایا چشمه های دیگر تحت تأثیر قرار گرفته اند سوال پرسیدم که ایشان اشاره کردن که چند چشمه اینجا نزدیک عشایر دبی انها کاهش یافته است.
در اخر بازدیدی ازچشمه دیمه داشتیم و سپس بنده نمونه ای ابی در پل سودجان اخذ نمودم و نهایتا اقای علیمردانی جهت آماده و تهیه فیلمها برای صدا وسیما، در دانشگاه پیاده شدند.
حال سوال اینجاست که در منطقه اقای دکتر فتاحی تمایلی به خروج از ماشین نداشتند که بنده به شوخی به ایشان عرض کردم اقای دکتر مگر پیری بر شما اثر کرده که از ماشین پیاده نمی شوید. چگونه صحبتی مبنی مخالفت اقای دکتر فتاحی با نظر بنده در رابطه با غلظت دی اکسید کربن وجود داشت.
دوستان گرامی اگر علم به اینجا رسیده است نتیجه اثبات و‌نقص فرضیات بوده است لذا من در فیلم هم اعلام میکنم چند فرضیه وجود دارد.
لذا ضمن تشکر از ادمین های فضای مجازی در انتقاد از من لطفا اگر هدف شما تخریب افراد نبوده و قرار بود پاسخی در رابطه با عرایض بنده داده شود قانونا باید خود من حضور در لایو داشته باشم و این رسم اخلاق نیست.
در ثانی اینکه اقای دکتر فتاحی لطف کردند و صحبتهای بنده را غیر علمی و فنی اعلام نمودند نشان از خضوع و فروتنی ایشان است و اینکه بنده تصمیم به کار سیاسی دارم از مناعت طبع و اینده نگری ایشان درباره بنده است، هرچند که بیشتر فکر میکنم ایشان تحت تاثیر جو جلسه قرارگرفته اند.
بنده منتظر شنیدن دیدگاههای علمی صاحبنظران هستم هرچند که در جایگاه نقدکردن نشستن آسان است.
انشالله اصحاب فضای مجازی به جای روش تخریب و تسویه حساب های شخصی اقدام به چاره یابی موضوع برای جلوگیری از تکرار ان در اینده گردند
آرزوی تفکر و صبر برای همه

پاسخ دکتر روح الله فتاحی نافچی دانشیار مهندسی آب دانشکده کشاورزی شهرکرد و رئیس هیات مدیره انجمن هیدرولوژی ایران به پاسخ دکتر پژوهش عضو هیات علمی گروه مهندسی طبیعت دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد:

🔹 همکار عزیزم: از قدیم گفته اند: کم گوی و گزیده گوی چون در/ تا ز اندک تو جهان شود پر؛ من بدلیل شناختی که از ۳۵ سال پیش از منطقه داشتم (البته با اتکا به دانش و تجارب زمین شناسی دکتر داودیان که از سال ۶۷ در مسئولیتها و پروژه های مختلف با ایشان همکار بوده ام) حتی با اعزام تیم دانشگاهی به محل چشمه مخالف بودم و این مطلب را پوپولیستی و غیر ضروری می‌دانستم و عصر دوشنبه به دکتر کارگر و صبح یکشنبه به دکتر عالیپور گفتم. هنگامی هم که شما ( بدلیل انرژی وافری که دارید و همت و علاقه شما به بررسی همه ابعاد مسئله بسیار هم تحسین برانگیز است ) اسرار داشتید که به محل فروچاله ها صعود کنیم مخالفت کردم چون اطلاعات کاملی از آنها در قالب گزارش طرح پژوهشی" مطالعات کارست کوهرنگ ۱۳۹۰ توسط دکتر نخعی در اختیار داشتم. ( البته با ذکر این نکته که مفتخریم شما و دکتر داودیان هم نقش داور این طرح را بعهده داشته‌اید ) . لذا پیاده نشدن من از خود رو و نشان ندادن علاقه به گفتگو با افراد محلی دلیل اشباع اطلاعاتی و اطمینان از تکراری و عامی بودن صحبت‌های عزیزان بود. اما تنها تفاوت ( و شاید تفسیر ) من با دکتر داودیان این بود که من درز و شکافهای ژئوتکنیکی در سازندهای کارست را تخلخل اولیه قلمداد میکردم و توسعه درز و شکاف ناشی از انحلال تشکیلات آهکی ( تخلخل کارستیک) را که به مرور زمان در حال افزایش است، تخلخل ثانویه می‌پنداشتنم ( و هنوز هم فکر میکنم این تفسیر درستی است) ولی به نظر دکتر داودیان هردو تخلخل ثانویه هستند و فقط تخلخل موجود در سنگ بستر، تخلخل اولیه قلمداد می‌شود که این تفسیر هم می‌تواند درست باشد و من پذیرفتم. البته کارست زردکوه یک کارست پیشرفته و با تخلخل به ثبات رسیده از هر دو نوع است ( دکتر کرمی و مهندس صبا) و این دو تفسیر تفاوتی در نتیجه دلایل کدورت آب ندارد.
اما اتفاقا هنگامی که شما فرضیه تاثیر افزایش غلظت CO2 بر انحلال بیشتر و در نتیجه کدورت آب را بیان فرمودید ( که تا اینجا هم بعنوان یک فرضیه مشکلی ندارد و قابل احترام و راستی آزمایی است) و سپس انسداد مجاری توسط سنگهای جابجا شده در سیلاب اخیر را دلیل افزایش علظت گاز CO2 بدلیل حبس شدن، بیان فرمودید من به دکتر داودیان گفتم که این تحلیل ساده لوحانه ای است و به ایشان تذکر بدهید که هم فرضیه اول و هم تصور انسداد قابل قبول نیستند و ایشان هم تائید کردند و به نمایندگی از ما دو نفر این نکته را به شما گوشزد فرمودند. اینکه بحث CO2 موجود در خاک و... در وسط بیابان جای اثبات یا رد فرضیه نیست، و دکتر داودیان هم برای خاتمه قائله گفتند " خوب شاید ورود خاک سطحی باعث افزایش CO2 شود ولی در حدی ( از نظر غلظت و زمان تماس) نیست که انحلال سنگها را تشدید کند. اهتمام شما با هر رویکرد در عزیمت به منطقه و ریشه یابی مسئله از نظر اینجانب قابل تقدیر و امتنان است.

پایدار و سربلند باشید.